مشارکت سیاسی بر محوریت انتخابات معنی و مفهوم پیدا می‌کند
آینده مشارکت نظام انتخاباتی در ایران ۱۴۰۰
جهادگران نیوز – سیروس عباس زاده در گفتگو با جهادگران نیوز بیان داشت: کارکرد توسعه سیاسی؛ چرخش مناسب قدرت میان نخبگان سیاسی، رشد فرهنگ سیاسی، محو خشونت در روند انتقال و جابجایی قدرت است. مهم‌ترین شاخص دولت‌های توسعه‌یافته نهادینه‌شدن انتخابات (به عنوان مولفه دموکراتیزاسیون) در فرآیند تغییر و انتقال قدرت است. مشارکت سیاسی بر محوریت انتخابات معنی و مفهوم پیدا می‌کند.
ایشان در بحث از شاخصه‌های توسعه سیاسی اظهار داشت: می توان گفت که حقوق شهروندی، ثبات سیاسی، امنیت پایدار، تساهل و مدارا مهم‌ترین شاخص‌های توسعه سیاسی محسوب میشود. ایران به عنوان یک نظام اسلامی و با خاستگاه مردم سالاری دینی، دقیقاً از مجرای نهادینه‌سازی انتخابات شفاف و عادلانه می‌تواند مسیر دموکراتیزاسیون و توسعه سیاسی را بپیماید، و تا به امروز در این عرصه بطور نسبی موفق عمل کرده است.
سیروس عباس زاده گفت: اصل مشارکت سیاسی مردم در ایران نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای نظام مردم سالاری دینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی همواره مورد توجه بوده است. مردم ایران اسلامی در طول مبارزات انقلابی خود شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی را در سرلوحه شعارهای خود قرار داده بودند. اما جهت تثبیت ثمره مبارزات اسلامی خود برای نخستین بار در روزهای دهم و یازدهم فروردین ۱۳۵۸ با حضور در پای صندوق‌های رای به نظام «جمهوری اسلامی» رای قاطعی دادند. این رای قاطع نشان از مشارکت سیاسی بالای مردم و حرکت به سوی دموکراتیزاسیون‌سازی نظام اقتدارگرا قبل از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ بوده است.
کارشناس مسایل سیاسی و آینده پژوهی افزود: هر چند از تجربه انتخابات نظام مردم سالاری دینی در ایران زمان زیادی نمی‌گذرد؛ اما نگاه کلی به انتخابات برگزار شده نشان می‌دهد که تقریباً در تعدادی از آنها با بحران‌ها و کشمکش‌های جدی مواجه بوده‌ایم. ابتدا به مشارکت سیاسی می‌پردازیم؛ زیرا دموکراتیزاسیون و مشارکت سیاسی در جامعه ایران با بستر اجتماعی، تهدیدات و موانع نظری خاصی روبه‌رو است. آن‌چه به عنوان مانع مشارکت سیاسی در جامعه کنونی ایران محسوب میشود و روند مشارکت شهروندان را با مشکل مواجه می‌کند فقدان فرصت‌های برابر همه شهروندان است. باید گفت که ساختار سیاسی و اجتماعی در ایران موزائیکی و چند تکه است یعنی اقوام فقط کنار هم چیده شده‌اند، بدون این که تعاملات و همدلی بین این گروه‌ها صورت بگیرد، که این عامل موجب انشقاق و از هم گسیختگی جامعه میشود.
سیروس عباس زاده در رابطه با موانع مشارکت سیاسی در ایران بیان داشت: موانع نظری و فرهنگ مشارکت سیاسی در ایران عمدتاً برآمده از فرهنگ سنتی جامعه ایرانی است. ارزش‌های سنتی و دست و پاگیر، بزرگ سالاری و ریش سفیدی، تعیین جایگاه منزلت اجتماعی بر مبنای انتساب قومی، تلقی اقتدارگرایانه و قوم‌مدارانه هر یک سهم موثری در شکل‌گیری فرهنگ مشارکت ستیز و مانع جدی بر سر مشارکت جمعی مردم در انتخابات شده است، که در انتخابات مختلف از جمله ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و سایر انتخابات به واضح مشاهده می شود.
ایشان افزود: فقدان نهادهای کارآمد برای بیان خواسته‌ها، نخبه گرایی، رهبرپروری، عدم آگاهی مردم، نارسایی‌های ارتباطی نظیر مطبوعات شفاف و استفاده یکسان کاندیداها از آنها موانع برای مشارکت سیاسی مردم در انتخابات خواهد شد. از سوی دیگر بی تعهدی و بی پاسخگویی انتخاباتی(بازیگر برنده در انتخابات) بحران انتخابات آینده را در دموکراتیزاسیون‌سازی و مشارکت سیاسی مردم ایجاد می‌کند. هر چند بی تعهدی و بی پاسخگویی انتخاباتی یکی از موارد مهم انتخابات را تشکیل می‌دهد. اما تا به امروز کار اساسی در این زمینه انجام نشده است.
سیروس عباس زاده بیان داشت: مردم ایران در سال ۱۳۹۶شاهد یکی از بحث برانگیزترین انتخابات در کشور خود بودند. گفت و گوهای زیادی پیرامون انتخابات صورت گرفته است. انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ و پیروزی حزب اعتدال و گفتمان امید، موضوع اصلی است که بیشتر در محافل عمومی مطرح می¬شده است. بی¬تعهدی و بی¬پاسخگویی رییس جمهور به شعارها و برنامه‌های خود چالش دیروز و امروز جامعه ما است. موارد مهم این بی‌تعهدی و عدم پاسخگویی به شعارها و برنامه‌ها، به بعد از پیروزی انتخابات روحانی برمی‌گردد. او شعارهای کلیدی خود را آزادی، امنیت، آرامش و پیشرفت بیان کرده بود. برنامه روحانی برای چهار سال آینده مدیریت کشور عبارت بود از: اول ـ حل مشکل بیکاری با حمایت از کارگاه‌های تولیدی، شرکت‌های اینترنتی، حمایت از گردشگری. دوم ـ یارانه‌ها، تدوام نظام جامع تأمین اجتماعی. سوم ـ جذب سرمایه‌گذاری خارجی. چهارم ـ اجرای برجام و ادامه استفاده از آن و بهره بردن از نتایج مثبت برجام در اقتصاد. پنجم ـ نفی تبعیض جنسیتی. ششم ـ ادامه اجرای طرح کارورزی برای جوانان ۲۳ تا ۳۲ ساله. هفتم ـ حل معضل مسکن با تغییر بافت فرسوده، دادن تسهیلات برای خانه اولی‌ها. هشتم ـ رفع حصر سران معترض انتخابات ۱۳۸۸. نهم ـ تعامل سازنده برای صادرات پایدار، ایجاد شکاف در قدرت‌های بزرگ و جلوگیری از اجماع آنان علیه ایران. دهم ـ اولویت پیگیری تصویب چهار لایحه در محیط زیست. یازدهم ـ تداوم بیمه همگانی٬ اجرای برنامه پزشک خانواده، به‌کار‌گیری کامل پرونده الکترونیک سلامت. دوازدهم ـ دخالت نکردن در زندگی خصوصی مردم، از بین بردن فضای امنیتی، اجرای منشور حقوق شهروندی و توسعه مشارکت سیاسی. سیزدهم ـ احترام به اقوام ایرانی، تنوع مذهبی و دینی کشور، تأکید بر توسعه پایدار و اشتغال فراگیر. اینها همه برنامه‌هایی بودند که حسن روحانی در ابتدای سال ۱۳۹۶ قبل از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری مطرح کرده بود. اما به آخر سال نرسیده چندین بار صدای اعتراض مردم خصوصاً در دی ماه همان سال بخاطر وضعیت معیشتی بلند شد، این مسئله حل نشده بود که موضوع دختران انقلاب و موارد متعدد دیگر در سطح اجتماعی مطرح شدند.
ایشان تاکید کرد: جهت آسیب‌شناسی اعتراضات آن سال با بررسی شعارها و برنامه‌های روحانی در دوره دوم ریاست جمهوری، ریشه این اعتراضات را می‌توان این‌گونه مطرح کرد که مردم فاصله‌ی زیادی در مقایسه بین شعار و برنامه‌های بیان شده در زمان تبلیغات با عملکرد نهاد ریاست جمهوری در مسیر تحقق یافتن دیدند. پس با توجه به موارد مطروحه به نظر می‌آید که در آینده نزدیک این عدم پاسخگویی به مطالبات مردمی مسبب کاهش مشارکت و کم رنگ شدن پروسه دموکراتیزاسیون در انتخابات سال ۱۴۰۰ ریاست جمهوری خواهد شد. به هر حال آن چه گفته شد شگفت‌انگیزهای برای انتخابات آینده کشور را مطرح می‌کند. به همین لحاظ اگر توجه و اقدامی در جهت تأمین مطالبات مردمی انجام نشود، موضوع انتخابات آینده و مشارکت سیاسی مردم در حقیقت ماهیت و هویت اصلی خود را از دست خواهد داد. مسأله‌ای که برای آینده ایران و جامعه بس ناگوار بوده و بر دامنه بحران و امنیت ملی می‌افزاید.
انتهای پیام/